Andrzej Duda postawił weto dla ustawy wprowadzającej niższą składkę zdrowotną dla przedsiębiorców. Jakie były powody decyzji, reakcje polityczne i możliwe konsekwencje dla systemu zdrowia?
Prezydent Rzeczypospolitej Andrzej Duda – działając na podstawie art. 122 ust. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. – odmówił podpisania ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i przekazał ustawę Sejmowi do ponownego rozpatrzenia. Projekt budził kontrowersje od momentu jego pojawienia się – zarówno z powodów konstytucyjnych, jak i w związku z potencjalnym ubytkiem wpływów do budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Decyzja prezydenta wpisuje się w szerszy kontekst debaty o finansowaniu ochrony zdrowia w Polsce.
Weto prezydenta – powody decyzji
Ustawa została uchwalona przez parlament w ekspresowym tempie, bez szerszych konsultacji społecznych. Jak podkreśliła szefowa Kancelarii Prezydenta, Małgorzata Paprocka, brak dialogu społecznego oraz niejasne skutki budżetowe były jednymi z głównych powodów decyzji o wecie.
Ustawa budziła poważne wątpliwości co do sprawiedliwości społecznej i zgodności z konstytucją, wskazując na to, że uprzywilejowywała jedną grupę podatników kosztem innych, bez odpowiedniego uzasadnienia ani osłony budżetowej.
– zaznaczyła Paprocka
Obniżka składki a wpływy do NFZ
Według szacunków Ministerstwa Finansów, obniżenie składki zdrowotnej doprowadziłoby do zmniejszenia wpływów do NFZ o około 4,6 miliarda złotych rocznie. Przy już istniejącym deficycie funduszu i braku uchwalonego planu finansowego na 2025 rok, taka luka w budżecie mogłaby dodatkowo zagrozić stabilności systemu ochrony zdrowia. Ustawa nie wskazywała źródła, z którego niedobór miałby zostać pokryty, co – zdaniem prezydenta – mogło naruszać konstytucyjną zasadę odpowiedzialności finansowej państwa.
Reakcje polityczne: temat wróci po wyborach?
Weto prezydenta wywołało natychmiastowe reakcje ze strony rządu. Premier Donald Tusk zwrócił uwagę, że do końca kadencji prezydenta Dudy pozostało niewiele czasu – dokładnie 91 dni – sugerując, że rządzący powrócą do sprawy już po wyborach prezydenckich.
Z kolei wiceszef MON Cezary Tomczyk skomentował decyzję prezydenta jako polityczną zagrywkę mającą na celu odwrócenie uwagi od innych kontrowersyjnych tematów. Jednocześnie potwierdził, że obniżka składki zdrowotnej pozostaje w planach rządu.
Co dalej?
Weto oznacza, że ustawa wraca do Sejmu. Aby zostało ono odrzucone, potrzeba większości 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów – co przy obecnym układzie sił w parlamencie może być trudne do osiągnięcia. Dla systemu ochrony zdrowia oznacza to tymczasową stabilność finansową, ale jednocześnie brak rozstrzygnięcia problemu przeciążenia składką zdrowotną dla niektórych przedsiębiorców. W obliczu narastających wyzwań demograficznych i strukturalnych, debata o finansowaniu ochrony zdrowia z pewnością będzie kontynuowana w kampanii prezydenckiej i po niej.
Podsumowanie
Decyzja prezydenta Andrzeja Dudy o zawetowaniu ustawy obniżającej składkę zdrowotną to kolejny rozdział w sporze o kierunki reform w finansowaniu ochrony zdrowia. Choć argumenty konstytucyjne i fiskalne wydają się uzasadnione, rząd może wrócić do tematu po wyborach prezydenckich.
O możliwych konsekwencjach obniżki składki pisaliśmy już tutaj
Pytanie, jak długo system ochrony zdrowia będzie funkcjonować w stanie tymczasowości i czy uda się wypracować kompromis godzący interesy fiskalne państwa z oczekiwaniami przedsiębiorców oraz potrzebami pacjentów.
źródło:
