Onkologia w Polsce w 2025 roku przejdzie systemowe zmiany. Krajowa Sieć Onkologiczna, edukacja, e-DiLO, badania genetyczne, Narodowa Strategia i środki z KPO – które z tych zmian poprawią sytuację polskich pacjentów?
Odłożony do pierwszego kwietnia start działania zapowiadanej od lat Krajowej Sieci Onkologicznej (KSO), która ma wprowadzić nowy, ogólnopolski standard opieki nad chorującymi na nowotwory, niezależnie od tego, czy podstawowym miejscem ich terapii będzie mniejszy szpital powiatowy, czy duży instytut onkologiczny. To duża zmiana dla polskich pacjentów onkologicznych.
Krajowa Sieć Onkologiczna
Jak informuje na swoich stronach Ministerstwo Zdrowia wprowadza nowy model organizacji i zarządzania opieką onkologiczną. Priorytetem Sieci jest zapewnienie każdemu pacjentowi niezależnie od miejsca zamieszkania kompleksowej opieki opartej o jednakowe standardy i wysoką jakość.
Strukturę KSO będą tworzyć Specjalistyczne Ośrodki Leczenia Onkologicznego (SOLO) na trzech poziomach oraz Ośrodki Kooperacyjne. Najbardziej skomplikowane świadczenia medyczne będą realizowane na najwyższym wysokospecjalistycznym poziomie – w SOLO III, złożone – w SOLO II, a podstawowe – w SOLO I. Realizacja etapów leczenia ma przebiegać przy współpracy specjalistów z różnych dziedzin medycyny.
Podmioty współtworzące Krajową Sieć Onkologiczną muszą wyznaczyć koordynatora dla każdego pacjenta. Będzie prowadzić on pacjenta „za rękę” przez cały proces leczenia. Do zadań koordynatora należeć będzie m.in. umawianie terminów niezbędnych badań i wizyt, przygotowanie pacjenta do konsylium lekarskiego. Koordynator jest więc łącznikiem między lekarzem a pacjentem.
Kwalifikację, jak i okresową weryfikację kryteriów warunkujących przynależność do danego poziomu KSO będzie przeprowadzać NFZ. Pierwsza kwalifikacja na dany poziom zabezpieczenia opieki onkologicznej KSO zostanie przeprowadzona do 31 marca 2024 r
Czy KSO będzie dobra? Założenia są słuszne, a realizacja… Zobaczymy efekty po wprowadzeniu, ale pewnie nie od razu.
Początek roku 2025 będzie również istotny z powodu innego niż organizacja pracy, w I kwartale 2025 r. będzie wiadomo komu i ile środków zostanie przyznane z konkursu ogłoszonego w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO).
Krajowy Plan Odbudowy (KPO) dla onkologii
Termin rozstrzygnięcia konkursu: D1.1.1 Rozwój i modernizacja infrastruktury centrów opieki wysokospecjalistycznej i innych podmiotów leczniczych to pierwszy kwartał 2025 roku.
Jest to konkurs, którego celem poprzez inwestycje jest m.in. poprawa dostępu oraz jakości opieki onkologicznej poprzez rozwój i modernizację infrastruktury szpitali (należących do Krajowej Sieci Onkologicznej) i działających w ich strukturze ośrodków kooperacyjnych, które wpisuję się w następujące obszary:
- zakup lub modernizacja sprzętu lub
- inwestycje w infrastrukturę.
5,2 mld zł z KPO na poprawę jakości opieki onkologicznej w Polsce, wzmacnianie infrastruktury medycznej oraz rozwój innowacyjnych rozwiązań w diagnostyce i leczeniu nowotworów. Do konkursu mogło przystąpić aż 271 szpitali zakwalifikowanych do KSO.
Onkologia i e-DiLO
W 2025 roku także karta Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego (DiLO) ma zyskać swoją wersję elektroniczną, która od 1 stycznia 2026 roku ma być podstawową wersją tego dokumentu. Prace nad jej kształtem już od jakiegoś czasu trwały w Narodowym Instytutem Onkologicznym im. Marii Skłodowskiej-Curie PIB oraz w Centrum e-Zdrowia.
Diagnostyka molekularna chorób onkologicznych łatwiej dostępna
Jest już pozytywna rekomendacja prezesa AOTMiT dotyczącą wprowadzenia nowoczesnych metod diagnostyki molekularnej w nowotworach złośliwych do koszyka świadczeń gwarantowanych. Jest ona dobrym krokiem w kierunku wprowadzenia kompleksowego profilowania genomowego z sekwencjonowaniem następnej generacji w diagnostyce molekularnej pacjentów z nowotworami złośliwymi do wykazu świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego oraz ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Według deklaracji osób z Ministerstwa Zdrowia „powinno się udać do 1 kwietnia 2025 r.” Świadczyć mają o tym słowa Dominiki Janiszewskiej-Kajki, zastępcy dyrektora Departamentu Lecznictwa w Ministerstwie Zdrowia, według których trwają ustalenia jakie będą kryteria kwalifikacji pacjentów do takich badań, a także ośrodków, które miałyby je wykonywać. Onkologia z możliwością badań genetycznych
e-rejestracja profilaktyki onkologicznej
W drugiej połowie 2024 r. ruszył pilotaż centralnej e-rejestracji. W jej trakcie na wybrane badania oferowane przez NFZ – w tym na mammografię i na cytologię, a także na wizyty u kardiologa ze skierowaniem – można zapisać się przez Internetowe Konto Pacjenta. Na razie taka rejestracja obejmuje około 200 placówek. Resort zdrowia deklaruje, że ma się poprawić. W połowie 2025 roku wszystkie badania mammograficzne na NFZ, będą w systemie centralnej e-rejestracji.
Narodowy Portal Onkologiczny
4 lutego 2025 roku w dniu obchodzenia Światowego Dnia Walki z Rakiem to kolejna ważna data związana z Onkologią w Polsce. Wtedy ma zacząć działać Narodowy Portal Onkologiczny, w założeniu portal z informacjami dla pacjentów i ich bliskich m.in. o tym, gdzie można dostać wsparcie, o prowadzonych badaniach klinicznych. Termin pozostaje w mocy według zapewnień uzyskanych w Polskim Towarzystwie Onkologicznym oraz w Narodowym Instytucie Onkologii.
Narodowa Strategia Onkologiczna – działania w 2025
Mają być realizowane działania mające na celu poprawę sytuacji kadrowej w dziedzinie onkologii, mają być kontynuowane działania edukacyjno-promocyjne oraz działania polegające na promocji udziału w badaniach klinicznych.
Informacje dotyczące profilaktyki antynowotworowej mają pojawić się też w ramach nowego przedmiotu w polskich szkołach, czyli edukacji zdrowotnej. Pierwsze lekcje będą prowadzone w nowym roku szkolnym, od września 2025 roku.
Czy te wszystkie zmiany uzdrowią z dnia na dzień sytuację polskich pacjentów chorych na nowotwory? Śmiem wątpić. Niemniej jednak mogą. Jeśli jedna po drugiej będą zmieniać onkologiczną rzeczywistość.
Jeśli będzie przeprowadzana sukcesywna, regularna ocena i będą wprowadzane zmiany, tam, gdzie założenia nie pokryją się z rzeczywistością i założeniami. Wtedy jest szansa, że sytuacja pacjentów onkologicznych w Polsce będzie się poprawiać.
Życzę tego wszystkim na 2025 rok!
