Raka nerki można leczyć skuteczniej

Specjaliści zrzeszeni w strukturach Stowarzyszenia Polska Grupa Raka Nerki podkreślają, że dzięki modyfikacjom wprowadzonym do programu lekowego B.10 obecnie zyskaliśmy narzędzia pozwalające na efektywne leczenie chorych z zaawansowanym rakiem nerki. istotnie zbliża nas to do światowych  standardów terapeutycznych obowiązujących w tej chorobie.

Rozpoznanie raka nerki każdego roku słyszy ponad 5 tysięcy osób w Polsce. U części z nich dzięki wykryciu choroby w początkowym stadium, leczenie może być prowadzone z intencją radykalną i zakończyć się przeprowadzeniem zabiegu chirurgicznego. W Polsce rak nerki znajduje się na 9. miejscu wśród mężczyzn (ok. 3,6% wszystkich nowotworów) oraz 10. wśród kobiet (ok. 2,6% wszystkich nowotworów) na liście najczęściej występujących nowotworów. Rocznie z jego powodu w naszym kraju umiera aż 2,5 tysiąca osób. W oparciu o obserwacje przeprowadzone w okresie ostatniej dekady zauważa się wzrost zachorowalności na ten nowotwór, co może mieć związek ze zjawiskiem starzenia się społeczeństwa i zwiększaniem długości życia, a także zastosowaniem lepszych i dokładniejszych badań diagnostycznych (USG, TK czy MRI).

Rak nerki jakie daje objawy?

W zdecydowanej większości przypadków raka nerki wzrost guza w obrębie narządu nie daje żadnych objawów. Tak zwana triada Virchowa, czyli ból w okolicy lędźwiowej, krwiomocz i guz w obrębie jamy brzusznej występują niezwykle rzadko. Gdy zmiana nowotworowa zwiększa swoją wielkość, zaczyna uciskać istotne struktury i narządy lub dochodzi do pojawienia się przerzutów odległych, dostrzec można pewne symptomy choroby. Jak wskazują dane ok. 30% chorych trafia do lekarza późno – w okresie, gdy doszło już do rozsiewu nowotworu, co zwykle eliminuje możliwość stosowania najskuteczniejszej metody leczenia jaką jest usunięcie guza metodą chirurgiczną.

Dziś rak nerki zwykle wykrywany jest przypadkowo – w trakcie wykonywania badań w rakach diagnostyki innych chorób czy niezwiązanych z guzem nerki objawów i dolegliwości. Warto jednak szczególnie zwrócić uwagę na:

• utrzymujący się ból odcinka lędźwiowego pleców – zwykle jednostronny,
• podwyższoną temperaturę ciała – bez uchwytnej przyczyny infekcyjnej,
• zmniejszony apetyt,
• niezamierzoną utratę masy ciała,
• przewlekłą chorobę nerek prowadzącą do ich niewydolności – z koniecznością wdrożenia dializoterapii,
• nadciśnienie tętnicze
• nawracające infekcje dróg moczowych
• krwiomocz.

Lekarz rodzinny, może zlecić wykonanie potrzebnych badań laboratoryjnych i obrazowych – USG jamy brzusznej lub USG nerek. W niektórych gabinetach lekarze POZ mogą wykonać takie badanie na miejscu. Jako Polska Grupa Raka Nerki apelujemy do społeczeństwa, by rozsądnie i odpowiedzialnie podchodzić do kwestii związanych ze zdrowiem, nie bagatelizować niepokojących objawów i nie odkładać zaplanowanych z ich powodu wizyt lekarskich. Rak nerki, podobnie jak nowotwory o innej lokalizacji narządowej, wykryty we wczesnym stadium jest całkowicie wyleczalny – prof. dr hab. n. med. Piotr Radziszewski, Kierownik i Ordynator Kliniki Urologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, członek PGRN.

Jak skutecznie leczyć?

Od maja 2022 roku chorzy z zaawansowanym rakiem nerki mają możliwość korzystania z nowoczesnego leczenia w 3 liniach terapii sekwencyjnej w ramach programu lekowego B.10. Dzięki modyfikacji kryteriów włączenia do programu lekowego i zmianom organizacyjnym, tj. m.in. rozszerzeniu możliwości stosowania leczenia systemowego do 3 linii terapii sekwencyjnej, refundacji leczenia skojarzonego – jednoczasowego stosowania nowoczesnych leków z grupy immunoterapii nowej generacji oraz poszerzeniu wskazań do stosowania dostępnych już wcześniej opcji terapeutycznych z leczenia w ramach wspomnianego programu lekowego, skorzystać może większa liczba chorych – także osób, u których rozpoznano inne niż jasnokomórkowe typy raka nerki. Co ważne, nowoczesne leczenie może być wdrożone już w 1 linii, kiedy ma ono szanse przynieść największe korzyści kliniczne.

Aktualny kształt programu lekowego B.10 zbliża możliwości zastosowania refundowanego leczenia do standardów obowiązujących na świecie. Mamy już możliwość zastosowania nowoczesnego leczenia immunoterapią, zarówno w monoterapii, jak i skojarzenia dwóch cząstek. Możemy też skutecznie leczyć chorych przy wykorzystaniu terapii ukierunkowanych molekularnie. Wciąż czekamy jednak na refundację skojarzonego leczenia doustnymi lekami ukierunkowanymi molekularnie i immunoterapii nowej generacji w 1 linii leczenia sekwencyjnego – dr hab. n. med. Jakub Kucharz, onkolog kliniczny z Kliniki Nowotworów Układu Moczowego, Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie Państwowy Instytut Badawczy, członek PGRN.

Rak nerki – nowoczesna chirurgia

U chorych, u których choroba ograniczona jest do narządu możliwe jest zastosowanie leczenia chirurgicznego, i w zależności od rozmiaru guza oraz innych czynników, polega na wycięciu części nerki razem z guzem (nefrektomia częściowa) lub całej nerki (nefrektomia całkowita).

Obecnie w chirurgicznym leczeniu raka nerki z powodzeniem wykorzystujemy też w Polsce systemy robotyczne. Chirurgia robotyczna wspomaga pracę operatora, a urządzenie zapewnia dużą precyzję ruchów, niemożliwą do uzyskania przez człowieka. Zabiegi takie to też mniejsze ryzyko zdarzeń niepożądanych i skrócenie okresu rekonwalescencji pacjenta. Niestety, obecnie z zabiegów z użyciem robota DaVinci można skorzystać wykonując jedynie niektóre operacje urologiczne, ginekologiczne, operując raka jelita grubego, w zabiegach kardiochirurgii i torakochirurgii. Nadal czekamy na możliwość wykorzystania DaVinci w resekcji raka nerki – prof. dr hab. n. med. Piotr Radziszewski

Zgromadzeni eksperci podkreślają, że obok pełnego dostępu do narzędzi w postaci farmakoterapii i nowoczesnych metod chirurgii stosowanych w leczeniu raka nerki, bardzo ważną rolę w procesie terapeutycznym odgrywa współpraca na linii lekarz – pacjent. Bez zaangażowania i czujności chorego w aspekcie właściwego reagowania w przypadku pojawiania się działań niepożądanych zastosowanego leczenia, osiągnięcie sukcesu może być trudne – jeśli w ogóle możliwe.

Polska Grupa Raka Nerki w trosce o chorych z rakiem nerki podejmuje działania edukacyjne skierowane nie tylko do pacjentów, ale też do lekarzy.