Jako ostatni kraj w Unii Europejskiej rozpoczynamy w Polsce wreszcie program szczepień przeciwko wirusowi HPV. Program szczególnie ważny dający możliwość uchronienia dzieci przed chorobami nowotworowymi i śmiercią w ich następstwie.
1 Czerwca 2023 zapisze się na kartach historii medycyny w Polsce. Od dziś dla 11- i 12-to letnich dzieci jest dostępne szczepienie przeciwko wirusowi HPV.
Cieszę, że nareszcie dołączyliśmy do krajów, które takie szczepienia prowadzą już od wielu lat i mogą pochwalić się efektami populacyjnymi w postaci zmniejszenia zachorowalności na raka szyjki macicy. Szczepienie dzieci i młodzieży przeciwko HPV jest jednym z najważniejszych zadań zapisanych w Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020-2030 – komentuje prof. dr hab. Piotr Rutkowski, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Onkologicznego.
Dlaczego szczepienie jest takie istotne?
HPV czyli wirus brodawczaka ludzkiego jest jednym z najczęstszych wirusów przenoszonych drogą płciową na całym świecie. Około 80% populacji czynnej seksualnie zostanie zakażonych wirusem HPV w ciągu swojego życia. Mimo iż większość zakażeń HPV nie wywołuje żadnych objawów i samoistnie ustępuje, to niektóre szczepy wirusa mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak rozwój nowotworów – raka szyjki macicy i innych narządów płciowych, odbytu, gardła czy głowy i szyi oraz brodawek narządów płciowych. Od kilku lat, dzięki postępowi medycyny mamy dostęp do skutecznej formy ochrony przed tym wirusem – tj. szczepienia przeciwko wirusowi HPV. Szczepienia są rekomendowane przez organizacje zdrowia na całym świecie jako skuteczna metoda zapobiegania infekcji wirusem HPV i powiązanym z nim poważnym chorobom. Podanie szczepionki przeciwko HPV jest zalecane przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, aby zapewnić największą ochronę przed zakażeniem.
Powszechne programy szczepień przeciwko HPV są jednym ze sposobów, w jaki kraje na całym świecie podejmują działania mające na celu ochronę zdrowia swoich obywateli. Jednym z wiodących krajów, które oferują powszechne i bezpłatne szczepienia przeciwko HPV, jest Australia. (pisaliśmy o tym tutaj) Od 2007 roku australijski program szczepień obejmuje dziewczęta i chłopców w wieku 12-13 lat. W wyniku programu liczba zakażeń HPV i przypadków raka szyjki macicy w Australii spadła o blisko 90%. Kolejnym krajem jest Kanada – w różnych prowincjach Kanady istnieją programy szczepień, które oferują bezpłatne lub częściowo pokrywane koszty szczepionek dla dziewcząt i chłopców w odpowiednim wieku. W Europie do 2019 roku prawie wszystkie kraje Unii wprowadziły darmowe i powszechne szczepienie przeciwko HPV. Programy powszechnych szczepień dziewcząt prowadziło 30 z 31 krajów. Kraje, które wprowadziły powszechne programy szczepień, odnotowały znaczny spadek zakażeń HPV i przypadków powiązanych z nim chorób. Kontynuowanie i rozszerzanie tych programów jest kluczowe dla ochrony zdrowia przyszłych pokoleń.
Tylko powszechne, bezpłatne szczepienia przeciwko wirusowi HPV, zarówno dla dziewczynek, jak i chłopców, stanowią sprawdzoną i skuteczną ochronę przed nowotworami, które on wywołuje. Doświadczenia innych krajów, które już wiele lat temu zaczęły szczepić swoich najmłodszych obywateli pokazują, że udało im się zmniejszyć zachorowalność na raka szyjki macicy nawet o 80 proc., czyli niemal całkowicie wyeliminować ten nowotwór” – tłumaczy prof. Jarosław Peregud-Pogorzelski, konsultant krajowy w dziedzinie pediatrii oraz prezes Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego.
Kto się może szczepić na HPV?
Szczepienia w 2023 r. obejmują dzieci urodzone w latach 2010 i 2011, są dobrowolne. Szczepione są zarówno dziewczynki jak i chłopcy z tych roczników. Schemat podania szczepionki jest dwudawkowy i można go realizować z wybranym przez siebie punkcie szczepień. Na dziś jest to blisko 3000 punktów w całej Polsce.
Rodzice i opiekunowie mogą zapisywać dzieci poprzez Internetowe Konto Pacjenta, bezpośrednio w placówce lub za pośrednictwem infolinii.
Szczepionka przeciwko HPV to jedna z nielicznych dostępnych form leczenia przeciwnowotworowego, a społeczna świadomość, czym jest rak i że warto zrobić wszystko, by uchronić przed nim nasze dzieci, jest coraz większa. Bez szczepionek, jako ludzkość, mierzylibyśmy się wciąż z ciągłymi, śmiercionośnymi epidemiami, które jednak udało się wyeliminować – najwyższa pora, by ten sam los spotkał raka szyjki macicy – ocenia prof. Peregud-Pogorzelski.
Co z promocją szczepień?
Znakomicie, że w Polsce można się już zaszczepić przeciwko rakowi i znacznie obniżyć ryzyko jego wystąpienia. Rak szyjki macicy, jeden HPV-zależnych nowotworów, jest czwartym co do częstości występowania nowotworem złośliwym na świecie. Polska ma jeden z najwyższych w Europie wskaźników zachorowalności i umieralności z powodu raka szyjki macicy. W 2020 roku odnotowano 3 862 nowych przypadków raka szyjki macicy i 2 137 zgonów. Codziennie 6 Polek dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy, 4 Polki umierają z powodu tej choroby. Jak widać, jest o co walczyć, mając świadomość, że nie nastąpi to jutro tylko w perspektywie kilkunastu lat i pod warunkiem osiągniecia populacyjnej odporności, którą daje wg ekspertów ok 70% wszczepienie populacji.
Żeby osiągnąć takie poziomy, poza dostępem do bezpłatnej szczepionki, które Ministerstwo Zdrowia już zabezpieczyło potrzeba edukacji i promocji szczepień. Póki co kampania promocyjna szczepień jest dość dyskretnie prowadzona, ale trzymamy kciuki mimo wątpliwości po naszej stronie, że będzie skuteczna.
Więcej informacji o rozpoczynających się szczepieniach dostępne na stronie https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/hpv/
Dobrego dnia dziecka, dużo zdrowia dla dzieci!
