Udar mózgu w młodym wieku występuje rzadko i może być objawem nierozpoznanej choroby serca albo zaburzeń krzepnięcia. Czy podłożem udaru mózgu u młodych osób może być też nierozpoznany nowotwór? Co pokazują badania?
Zależność między udarem a rakiem jest złożona. Nowotwór i udar mózgu mogą wystąpić niezależnie u danego pacjenta. Ale wcale nierzadkim powikłaniem w trakcie leczenia onkologicznego może być udar, a to wskutek występowania nadkrzepliwości lub niebakteryjnego zakrzepowego zapalenia wsierdzia (NBTE), bezpośredniego ucisku naczyń krwionośnych guza lub skutków ubocznych terapii.
Najczęstszymi przyczynami udaru u chorych na nowotwory są jednak tradycyjne czynniki ryzyka, takie jak nadciśnienie, hiperlipidemia, cukrzyca, migotanie przedsionków i palenie tytoniu. Tzw. ryzyko naczyniowe pacjentów onkologicznych (czyli ryzyko wystąpienia choroby układu naczyniowego) jest podobne w porównaniu z pacjentami bez raka, którzy zostali przyjęci na oddział udarowy. Jednak klasyfikacja udaru „kryptogennego”, oznaczająca, że pomimo szczegółowych badań nie zidentyfikowano żadnej przyczyny tego zdarzenia, sugeruje związek między nowotworem złośliwym a nieznanymi mechanizmami prowadzącymi do udaru.
Holenderskie badanie (podgląd wyników do zobaczenia tutaj) pokazało, że młodzi pacjenci po udarze mieli zwiększone ryzyko rozpoznania nowego nowotworu w latach następujących po udarze. To zdaniem jego autorów zwiększa prawdopodobieństwo, że udar był pierwszą manifestacją raka.
Badanie zostało przeprowadzone na dużej próbie i reprezentatywnej kohorcie: ponad 27,5 tys. pacjentów w wieku od 15 do 49 lat i ponad 362,7 tysięcy pacjentów w wieku 50 lat lub starszych. Wykazało, że młodsi pacjenci z udarem niedokrwiennym lub krwotocznym (popularnie nazywanym „wylewem”) byli około 3 do 5 razy bardziej narażeni na rozpoznanie nowego nowotworu w pierwszym roku po udarze w porównaniu z rówieśnikami z ogólnej populacji. Ryzyko to pozostawało zwiększone aż przez 8 lat po udarze niedokrwiennym mózgu i 6 lat po krwotocznym.
Nowotwory, które rozpoznawano, to były najczęściej rak płuc, rak przewodu pokarmowego i nowotwory hematologiczne. Starsza grupa badanych doświadczyła mniejszej, ale wciąż zwiększonej zapadalności na raka.
Udar w parze z nowotworem?
Naukowcy wskazują, że istnieją mechanizmy specyficzne dla raka, które mogą zwiększać ryzyko udaru. Należą do nich: stany nadkrzepliwości powodowane przez komórki nowotworowe, ucisk naczyń, nadkrzepliwość związana z chemioterapią lub skutki uboczne radioterapii, nadmierna lepkość lub naciekanie naczyń przez komórki nowotworowe. Problem w tym, że do tej pory nie ma badań klinicznych prowadzących do wytycznych dotyczących diagnozowania lub leczenia tych schorzeń.
Obecnie diagnostyka udaru u młodych dorosłych obejmuje poszukiwanie kilku rzadkich zaburzeń, a badania przesiewowe w kierunku raka nie są wykonywane regularnie.
Jaki wniosek płynie z badania holenderskiego? Że prawdopodobnie warto po udarze, zwłaszcza jeśli dojdzie do niego w młodym wieku, rozważyć, o ile są dostępne, badania przesiewowe w kierunku raka (test na krew utajoną, kolonoskopię, cytologię u kobiet, USG i/lub mammografię piersi, tomografię niskodawkową klatki piersiowej, morfologia krwi z rozmazem), a także nie lekceważyć objawów, które mogą sugerować raka (chudnięcie bez wyraźnej przyczyny, zmęczenie, przewlekła chrypka lub kaszel, krew w stolcu, nocne poty itp.) . Specjaliści sugerują, że wczesne badania przesiewowe pozwoliłyby na szybsze wykrywanie potencjalnie uleczalnych nowotworów i mogły pomóc w podejmowaniu decyzji dotyczących leczenia wtórnej prewencji udaru mózgu.
źródło: Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl